Κυδωνιές

Εδαφοκλιματικές απαιτήσεις της κυδωνιάς

kidoniesΗ κυδωνιά είναι δέντρο ή θάμνος, μέχρι 8 μέτρα ύψος. Τα φύλλα του είναι οβάλ, χνουδωτά και γκριζωπά όταν είναι νεαρά. Τα άνθη του είναι άσπρα ή ροζ. Οι καρποί είναι χνουδωτοί, αχλαδοειδή ή σε σχήμα μήλου, και έχουν στο κέντρο 5 προσκολλημένες μάζες που έχει η κάθε μια 8-16 σπόρους. Οι σπόροι είναι καφέ, με μήκος γύρω στα 10 χιλιοστά. Ως καλλιεργούμενο φυτό προτιμά τα πηλοαμμώδη εδάφη, όπως επίσης και τα υγρά, αρκεί να στραγγίζονται καλά. Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται με μοσχεύματα, παραφυάδες και καταβολάδες. Τα άνθη του, που εμφανίζονται τον Μάιο ή στις αρχές Ιουνίου, είναι λευκά ή ρόδινα, μεγάλα και μονήρη, με πέντε πέταλα. Οι καρποί, αρχικά καλύπτονται από χνούδι, ενώ στη συνέχεια έχουν λείο και γυαλιστερό εξωκάρπιο, φωτεινού κίτρινου χρώματος. Ο καρπός έχει σκληρή και συνήθως στυφή, μετρίως γλυκιά σάρκα, που αναδίδει ένα ευχάριστο άρωμα και περιέχει πολλά μαύρα σπέρματα, τα οποία ενδέχεται να είναι δηλητηριώδη· ωριμάζει κατά τα τέλη του φθινοπώρου.

Η κυδωνιά είναι ένα μικρό δέντρο που δεν θέλει πολλές φροντίδες. Για την άρση του ληθάργου των οφθαλμών της απαιτεί μία περίοδο χαμηλών θερμοκρασιών κάτω από (0-7οC) γύρω στις 500 ώρες.

Είναι αυτογόνιμο φυτό αλλά με την σταυρεπικονίαση δίνει καλύτερα αποτελέσματα. Για να ωριμάσουν πλήρως οι καρποί του απαιτεί μακρά περίοδο υψηλών θερμοκρασιών. Επίσης αντέχει πολύ καλά στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα αν και είναι φυτό που προσαρμόζεται καλύτερα στις νότιες περιοχές. Μπορεί να αντέξει θερμοκρασίες του χειμώνα μέχρι τους -27ο C. Είναι φυτό που μπορεί να καλλιεργηθεί σε μία μεγάλη ποικιλία εδαφών με καλή στράγγιση αλλά και διαφορετικών κλιματικών συνθηκών, αν και προτιμά τα μέσης συστάσεως εδάφη που έχουν το κατάλληλο ποσοστό υγρασίας που έχει ανάγκη το φυτό κατά το καλοκαίρι. Το ρΗ στο οποίο προσαρμόζεται καλύτερα είναι το ουδέτερο ή το ελαφρώς όξινο. Η κυδωνιά δεν αποδίδει σε ασβεστούχα εδάφη. Το φυτό αυτό σε σχέση με άλλα καρποφόρα δέντρα, μπορεί να καλλιεργηθεί και να δώσει καλά αποτελέσματα, ακόμη και σε βαριά αργιλώδη εδάφη.

Το έδαφος που πρόκειται να καλλιεργηθεί θα πρέπει να είναι προφυλαγμένο από τους ισχυρούς ανέμους του χειμώνα. Είναι φυτό που δεν αναπτύσσεται καλά σε χωράφια που δεν έχουν μεγάλη ηλιοφάνεια. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε περιοχές με υψόμετρο μέχρι 900 μέτρα.

Πριν από τη φύτευση των δενδρυλλίων γίνεται καταπολέμηση των ζιζανίων με ένα όργωμα και ένα φρεζάρισμα, αφού έχει γίνει ένας εμπλουτισμός του εδάφους με οργανική ουσία. Πριν το φύτεμα των δενδρυλλίων γίνεται και η βασική λίπανση σύμφωνα με την χημική ανάλυση του εδάφους. Η φύτευση των δενδρυλλίων της κυδωνιάς γίνεται την περίοδο του Νοεμβρίου μέχρι τα τέλη Μαρτίου.

Κατά την φύτευση των δενδρυλλίων θα πρέπει το σημείο του εμβολιασμού να είναι έξω από το χώμα, διαφορετικά θα υπάρξει ριζοβολία και από το εμβόλιο, γεγονός που πρέπει να αποφεύγεται. Οι λάκκοι που ανοίγονται κατά την φύτευση πρέπει να έχουν διαστάσεις 0,80Χ0,80 επειδή οι ρίζες του μετά το φύτεμα απλώνουν γρήγορα.

Τα δενδρύλλια της κυδωνιάς φυτεύονται σε γραμμές που απέχουν 5 μέτρα, ενώ φυτό από φυτό επάνω σε κάθε γραμμή απέχει 4-5 μέτρα. Με τον τρόπο αυτό φυτεύονται 40-50 δέντρα το στρέμμα.

Το κλάδεμα της κυδωνιάς έχει σκοπό τη δημιουργία του σκελετού του φυτού κατά το κυπελλοειδές σύστημα. Αργότερα μετά το τρίτο έτος γίνεται ένα κλάδεμα των βλαστών που είναι ξεροί, ή δεν έχουν καλή θέση στον σκελετό του φυτού. Όπως σε όλα τα καρποφόρα δέντρα έτσι και στην κυδωνιά με το κλάδεμα εξισορροπείται η βλάστηση με την παραγωγή των καρπών.

Κατά βάση το κλάδεμα γίνεται από το 2- 4 έτος, ώστε να αναπτυχθούν τα καρποφόρα όργανα του δέντρου, ενώ τα επόμενα χρόνια, γίνεται ελαφρό κλάδεμα με σκοπό την απομάκρυνση λαίμαργων βλαστών, ή γίνεται ένα άνοιγμα της κόμης του φυτού ή απομακρύνονται τα ξερά κλαδιά, ή μειώνεται το μήκος των βλαστών κατά 1/3.

Κατά την φύτευση της κυδωνιάς γίνεται λίπανση με κοπριά. Επίσης γίνεται η βασική λίπανση με τα κατάλληλα ανόργανα ή οργανικά λιπάσματα, ώστε να καλύψει τις ανάγκες της στα βασικά θρεπτικά στοιχεία. Κάθε χρόνο γίνεται μία ετήσια λίπανση το φθινόπωρο με καλά χωνεμένη κοπριά ή με κομπόστ και στα τέλη του χειμώνα με το κατάλληλο λίπασμα, ανάλογα με τα στοιχεία της χημικής ανάλυσης του εδάφους.

Η κυδωνιά για να έχουμε ικανοποιητική παραγωγή θα πρέπει να ποτίζεται ώστε να μη λείψει το νερό κατά την διάρκεια του καλοκαιριού.

Όπως και στα άλλα οπωροφόρα δέντρα πρέπει να γίνεται καταπολέμηση των ζιζανίων με σκαλίσματα ή φρεζαρίσματα ή με ζιζανιοκτόνα .

Η κυδωνιά μπορεί να πολλαπλασιασθεί με σπόρους ή με παραφυάδες, αλλά ο πιο συχνός τρόπος είναι με μοσχεύματα. Τα μοσχεύματα τοποθετούνται στο φυτώριο στα τέλη του χειμώνα και στην συνέχεια αφού αποκτήσουν ρίζες, φυτεύονται ή εμβολιάζονται στην περίπτωση που μας ενδιαφέρει κάποια άλλη ποικιλία.

Η κυδωνιά επίσης χρησιμοποιείται σαν υποκείμενο σε εμβολιασμούς αχλαδιάς, παρά την μεγάλη ευαισθησία που έχει στην ασθένεια που ονομάζεται «βακτηριακό κάψιμο». Δύο πολύ γνωστά υποκείμενα κυδωνιάς είναι το ΒΑ29 και το Sydo.

Για εμβολιασμό ποικιλιών κυδωνιάς με μεγάλους καρπούς η λήψη των οφθαλμών που θα εμβολιασθούν γίνεται με κοιμώμενο οφθαλμό από τις 15 Ιουλίου μέχρι τις 15 Αυγούστου. Σαν υποκείμενα μπορεί να χρησιμοποιηθούν σπορόφυτα κυδωνιάς ή τα υποκείμενα που αναφέρθησαν ή φυτά κράταιγου.

Η παραγωγή των καρπών είναι τον Οκτώβριο ή Νοέμβριο ανάλογα με την ποικιλία και το κλίμα της περιοχής.